502 stap 1, 2, 3, en 4

1. Beschrijven  

'Let Down' van Radiohead is een lied van het 3e album: 'OK Computer' en een grote hit uit de jaren 90. Dit lied is een van de eerste die ik hoorde van Radiohead, op de versterker van mijn vader toen ik nog een klein ventje was. Daarom is 'OK Computer' nog altijd nostalgisch voor mij. Op die leeftijd verstond ik geen woord Engels. En toen ik het album jaren later opnieuw beluisterde, verstond ik het eigenlijk nog steeds niet. Als je ooit een Radiohead – lied hebt gehoord, is het je vast opgemerkt dat Thom Yorke (de zanger) niet te verstaan is! En als je de teksten opzoekt, is het nog steeds vaag. Ondanks dat, toen ik meer onderzoek deed naar de betekenis van de tekst, leerde ik dat dit lied geïnspireerd is op 'Gedaanteverwisseling' van Franz Kafka. 

 

 

2. Analyseren 

De klankkleur van 'Let down' is heel sentimenteel, dit wordt ook goed uitgevoerd door Thom Yorke als je kijkt naar zijn manier van zingen.  

 Radiohead is niet de enige band die mysterieuze teksten gebruikt zodat de luisteraars hun eigen interpretaties kunnen maken. Maar Thom deed hier nog een schep bovenop: met opzet zingt hij zo onduidelijk en 'slaperig'. Voor 'Let down' hebben ze dit versterkt door het lied op te nemen in een balzaal. Op deze manier zingen deed Thom Yorke met een reden: hij wilde de luisteraar niet bereiken via logische taal en teksten. Zijn stem praat juist recht je ziel in, zoals een gitaarsolo doet. Zijn stem is gewoon een ander instrument. Zonder vast te zitten tussen de grenzen van taal.  

 

'Let down, het gevoel dat iedere emotie nep is' zei Thom Yorke. 

De inspiraties van 'Let down' zijn ook interessant. Thom Yorke heeft het lied geschreven nadat hij in een pub zat en de teleurstelling opmerkte van de klanten, hoe uitgeput en leeg ze eruitzagen en hoe ze zich vastklampten aan hun flessen (alcohol).  

''The emptiest of feelings 

Disappointed people  

Clinging on to bottles'' 

'Let down' is ook geïnspireerd door de 'Gedaanteverwisseling' van Franz Kafka. In het boek transformeert het hoofdpersonage in een groot insect. Het insectenwezen begint zich af te vragen of de samenleving beter af zou zijn zonder hem. Zo geeft hij de hoop op zijn leven op en sterft uiteindelijk alleen in zijn kamer. Thom Yorke ging hierop in toen hij 'Let down' schreef. Het verschil is dat Thom de hoop juist niet opgeeft; hij heeft er vertrouwen in dat hij de insectenfase zal doorstaan en de maatschappelijke kwelling dat het met zich meebrengt. Op een dag zal hij zich ontwikkelen tot een vlinder en vrij zijn.  

"One day I am gonna grow wings" 

 

3. Interpreteren 

 

Ik vind het oeuvre van Radiohead echt heel goed. Hun muziek is in combinatie met hun artwork een echt Gesamtkunstwerk. Elke keer als ik 'Let down' hoor raakt het me zo diep. En nu ik meer weet over de oorsprong van het lied is het nog mooier. Door de nieuwe informatie over het nummer zul je je misschien afvragen; waarom schreef Thom Yorke dit? En over wie gaat het? Wie ondergaat die    gedaanteverwisseling? Ik denk zelf dat het over Thom zelf gaat. Ik denk dat Thom het insect is dat zich ontwikkeld heeft tot een vlinder. Thom is geboren met een verlamd oog. Als kind onderging Thom 7 oogoperaties en de laatste mislukte, dat liet hem achter met een lui oog voor de rest van z'n leven. Daarnaast is Thom niet zo knap en cool zoals rocksterren graag gezien worden (wat hij later natuurlijk wel werd). Kortom, hij is het insect dat zich ontwikkeld heeft tot een vlinder. Dat zie je terug in zijn muziek. Zoals we eerder al besproken hebben is het Thom gelukt om ons veel dieper te bereiken met zijn stem dan normaal gesproken. Dat is iets heel bijzonders wat niet veel artiesten lukt.  

 

Dan nog iets anders wat ik heb opgemerkt aan 'Let down'. Na het tweede stukje 'One day I am gonna grow wings' in het derde couplet zingt Thom 'you know where you are', wat hij steeds herhaalt door elke regel van het derde couplet heen. De herhaling laat zien dat dit vast wel iets moet betekenen. Ik denk dit betekent dat Thom eindelijk 'weet waar hij is' en dus een soort zelfbeeld heeft gekregen en weet dat hij genoeg is. Dit realiseren kan een gevoel van vrijheid geven. En dat komt mooi overeen met de 'gedaanteverwisseling' die hij ondergaat. Al met al denk ik dat het Thom is gelukt om zich vrij genoeg te voelen om te doen wat hij leuk vindt. En Radiohead, is een prachtig voorbeeld daarvan.